Bộ trưởng Bộ Tài chính: Có trường hợp mua bán đất ban đầu kê khai 500 triệu đồng, sau đó kê khai lại lên tới 10 tỷ đồng

Kê khai giá thấp hơn 40 lần

Tiếp tục thảo luận về kinh tế xã hội 2021 và những tháng đầu năm 2022 vào sáng 2/6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã chia sẻ trước Quốc hội một số nội dung nhiều đại biểu quan tâm. Trong đó có các vấn đề về siết thu thuế chuyển nhượng bất động sản.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, theo quy định, người nộp thuế phải kê khai thuế trên hợp đồng đúng với giá hai bên đã thỏa thuận với nhau, nếu thấp hơn thì tính theo bảng giá đất tại thời điểm nộp thuế.

"Thời gian vừa qua, có sự trốn thuế, có sự trục lợi về thuế trong lĩnh vực này. Bộ Tài chính đã có hai văn bản chỉ đạo cơ quan thuế siết chặt thu thuế đúng giá trị mua bán, điều này cũng tác động đến vấn đề đầu cơ kinh doanh bất động sản", Bộ trưởng Tài chính nói.

Theo đó, trong 5 tháng tổng thu được là 16.200 tỷ đồng, vượt thu so với cùng kỳ năm ngoái 6.600 tỷ đồng. Đáng chú ý, Bộ trưởng cho biết, có trường hợp ban đầu chỉ kê khai 500 triệu đồng, sau đó được giải thích thì kê khai lại 10 tỷ đồng, có nghĩa gấp đến 20 lần. Thậm chí có trường hợp gấp đến 40 lần. Đây là một vấn đề cần phải thực hiện đúng quy định của pháp luật", Bộ trưởng Tài chính thông tin.

Cũng theo ông Phớc, Bộ Tài chính cũng đã có công điện nghiêm cấm cơ quan thuế, cán bộ thuế “nhũng nhiễu” và gây phiền hà cho người dân. Vấn đề này cũng nhằm "tiền phòng hậu kiểm", tránh để các vụ án hình sự xảy ra. Ví dụ, người bán nhà trốn thuế thông qua kê khai hai hợp đồng, nếu bị phát hiện là mắc tội trốn thuế. Do vậy việc siết chặt với cách làm như này là hoàn toàn đúng pháp luật. Nếu cơ quan thuế có tình trạng lót tay, trục lợi, hối lộ thì sẽ xử lý nghiêm.

Ảnh minh họa.

"Sắp tới, chúng tôi đề nghị các địa phương xây dựng hệ số điều chỉnh, dữ liệu mua bán bất động sản để minh bạch hơn, đảm bảo vấn đề thu thuế chuyển nhượng bất động sản", ông Phớc nói.

Chưa giải quyết được tận gốc

Trong ngày 1/6, đại biểu Phan Thái Bình (đoàn Quảng Nam) đã có những chia sẻ trước Quốc hội liên quan đến việc chống thất thu thuế kinh doanh chuyển nhượng bất động sản. Theo ông Bình, tình trạng bán nhà “hai giá” trong kinh doanh chuyển nhượng bất động sản ngày càng phổ biến, gây thất thu ngân sách.

Thực tế, Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp đã có văn bản để thực hiện các biện pháp chống thất thu thuế, hướng dẫn kê khai đúng giá trị chuyển nhượng. Việc này bước đầu đã có kết quả, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và đảm bảo nguồn thu.

Tuy nhiên, vị này cho rằng, chỉ đạo hướng dẫn vẫn còn chung chung và chưa giải quyết triệt để tận gốc vấn đề mà còn phát sinh thêm bất cập trong quá trình thực hiện.

Ông Bình phân tích, theo quy định, việc kê khai tính thuế là giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất ghi theo giá trong hợp đồng. Trường hợp hợp đồng không ghi giá hoặc thấp hơn giá đất Nhà nước quy định thì giá tính thuế tính theo khung Nhà nước.

Ông Bình cho rằng, UBND các tỉnh, thành phố phải cập nhật đúng, đủ, kịp thời giá đất theo sát giá đất thị trường vào bảng giá đất nhà nước để làm căn cứ tính thuế trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản và tính chi phí bồi thường hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất cho người dân, đảm bảo sự công bằng bình đẳng trong các mối quan hệ này.

Ảnh minh họa.

Vị này cũng chia sẻ, hiện không có cơ sở pháp lý rõ ràng để công nhận hoặc không công nhận mức giá kê khai trong hợp đồng công chứng là giá giao dịch thực tế. Vì vậy, áp dụng các biện pháp để chống thất thu thuế trong kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản ở các địa phương là "không thống nhất, mỗi nơi, mỗi người áp dụng một kiểu".

Từ phản ánh của cử tri, ông Bình cho biết, có một số cơ quan thuế cấp huyện có biểu hiện tùy tiện trong việc áp giá tính thuế. Nhiều nơi yêu cầu người dân chấp nhận giá trị tính thuế cao hơn gấp 1,5-2 lần giá Nhà nước quy định mới được giải quyết hồ sơ. Trường hợp thấp hơn mức trên thì bị "ngâm" hoặc "mời lên làm việc nhiều lần", trả hồ sơ về với lý do chưa sát với thị trường.

Tuy nhiên, theo vị này, căn cứ như thế nào để sát thị trường thì không rõ ràng, không minh bạch. Thực tế, có nhiều địa phương chậm giải quyết hồ sơ, tình trạng quá hạn rất lớn. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc kinh doanh đời sống người dân.

Ông Bình cũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, về thuế, trong đó quy định rõ nguyên tắc xác định giá đất theo giá thị trường đúng theo quy định của Luật Đất đai.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế quy định rõ các biện pháp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để cơ quan thuế địa phương thực hiện nhất quán, đảm bảo tính thống nhất, công khai, minh bạch, tránh tình trạng lạm quyền, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, nhằm góp phần đưa thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.

Trước đó, Cục Thuế Bà Rịa - Vũng Tàu cho hay, chỉ trong vòng nửa đầu tháng 3/2022, ngành thuế Bà Rịa-Vũng Tàu đã trả hơn 1.200 hồ sơ sang nhượng, chuyển nhượng bất động sản vì có dấu hiệu khai thấp hơn nhiều so với giá thực tế. Trong số này có 155 hồ sơ kê khai, điều chỉnh bổ sung và nộp lại cơ quan thuế.

Đặc biệt, những hồ sơ nộp lại, khai lại giá trị chuyển nhượng đất tăng từ 2-5 lần so với khai lần đầu. Nổi bật có hồ sơ tăng đến 20 lần. Đó là trường hợp chuyển nhượng đất tại huyện Đất Đỏ từ 500 triệu khai ban đầu đã tăng lên 10 tỷ đồng. Ngoài ra có những hồ sơ ban đầu khai 400 triệu nhưng sau đó khai lại lên 3,5 tỷ đồng; khai 1,5 tỷ kê khai lại thành 9,3 tỷ đồng…

Theo đó, số tiền thuế thu được tăng thêm đối với hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản trong thời gian qua là hơn 3 tỷ đồng.

Tại Long An, từ đầu năm 2022 đến cuối tháng 3/2022, các chi cục thuế trực thuộc Cục thuế Long An đã trả lại và yêu cầu điều chỉnh nâng giá đúng với thực tế giao dịch tại rất nhiều hồ sơ. Trong đó, đã có 473 hồ sơ đã được người nộp thuế tự điều chỉnh giá giao dịch phù hợp, tăng thu thuế nộp ngân sách được hơn 2,1 tỷ đồng.

Cục thuế đã chỉ đạo các bộ phận xử lý tại các chi cục thuế trên địa bàn tỉnh Long An có nghĩa vụ kiểm tra về lịch sử chuyển nhượng tại thửa đất trong hồ sơ, đối chiếu, so sánh với các hồ sơ khác tại các thửa liền kề hoặc thửa có điều kiện gần giống nhau,… để xác định tương đối giá đất giao thực thực tế. Qua đó, các chi cục thuế sẽ yêu cầu người nộp thuế khai nhận trung thực để được thông qua.

Theo Minh Tâm