Cuộc đời Onoue đích thị là "một phút huy hoàng rồi chợt tắt"
Ngày nay, công chúng ít nghe nói đến về Nui Onoue (1930 - 2014) nhưng cuộc đời của người phụ nữ này được xem là tượng trưng cho sự phi lý của nền kinh tế bong bóng Nhật Bản trong thập niên 80, khi sự thịnh vượng và tiền bạc có mặt ở khắp nơi.
Onone đã vươn lên từ cô phục vụ với xuất thân bình thường trở thành 1 trong những nhà đầu tư quyền lực nhất xứ sở Phù Tang. Theo thời gian, bà được mệnh danh "Nữ hoàng Bóng tối Osaka", rất có uy tín trong giới thương nghiệp, từng được vinh danh là nhà đầu tư cá nhân lớn nhất Nhật Bản với khoản tiền 4,4 tỷ USD.
Hiếm có bài viết nào ghi chép tường tận về thời thanh xuân của Onoue. Chỉ biết bà sinh năm 1930 trong một gia đình vùng nông thôn, trải qua nhiều giai đoạn biến động của Nhật Bản - từ thời kỳ chiến tranh khắp châu Á đến những năm tháng đói kém hậu chiến.
Onoue rời quê nhà đến lập nghiệp ở Osaka khi còn rất trẻ. Sau nhiều năm làm tiếp viên và phục vụ nhà hàng, bà mở quán ăn của riêng mình vào năm 35 tuổi. Đến nay, không ai biết Onoue lấy nguồn vốn từ đâu, nhưng không loại trừ vai trò tham gia của các băng nhóm xã hội đen Yakuza.
Dù sao, thời trung niên của Onoue mới là đáng chú ý nhất. Bà từng bước dấn thân vào đầu tư chứng khoán, rũ bỏ quá khứ bình thường và chạm tới những vị trí quyền lực nhất trong giới kinh doanh lúc bấy giờ. Quán ăn của Onoue sau đó cũng không cần buôn bán nữa, chủ yếu là tụ điểm gặp gỡ của giới thượng lưu Osaka. Ngoài ra, nữ chủ nhân còn rất sẵn lòng giúp đỡ bạn làm ăn trong lúc khó khăn, cũng như tổ chức nhiều nghi thức theo Phật giáo và Đạo giáo, khiến nhiều người tôn thờ bà như bậc thánh nhân và đến xin lời khuyên đầu tư.
Tuy nhiên, như chúng ta đã biết, bài học cuối cùng và thâm sâu nhất của thời kỳ bong bóng kinh tế chính là tất cả mọi điều tốt đẹp trên đời đều hữu hạn. Chúng dẫn đến một dấu chấm hết. Khi kinh tế sụp đổ năm 1991, hậu quả đã diễn ra vô cùng đột ngột và đau đớn. Chỉ số chứng khoán Nikkei 225 giảm từ mức 38.915 điểm xuống còn 14.309 điểm chỉ trong gần một năm.
Chỉ số Nikkei 225 lên đỉnh rồi giảm sâu giữa lúc chuyển giao thập kỷ mới (Ảnh: Getty Images)
"Suốt nhiều thập kỷ sau khi bong bóng vỡ tan... nền kinh tế bị suy yếu nghiêm trọng" - giáo sư Motoshige Itoh từ Đại hoc Tokyo nhận định. "Nó kéo theo nhiều cuộc khủng hoảng tài chính, giảm phát lần đầu tiên sau Thế chiến II và và nợ công hình thành như nấm sau mưa, cùng với đó là tỷ lệ tăng trưởng rất chậm".
Những năm 1990 thường được gọi là "thập kỷ mất mát", với kinh tế suy thoái, người lao động chật vật tìm việc làm và bầu không khí sôi nổi thời 1980 đã biến mất như một giấc mơ. Giá nhà đất sụt giảm đến 80% trong giai đoạn từ 1991 đến 1998.
Ở bước ngoặt thập kỷ mới, "nữ hoàng đầu tư" Onoue cũng đánh mất chiếc vương miện lấp lánh của mình. Nhà chức trách phát hiện bà đã làm giả giấy tờ tài sản thế chấp trị giá tới 2,5 tỷ USD, mục đích nhằm vay nợ từ hàng loạt ngân hàng lớn nhất Nhật Bản. Năm 1991, tờ New York Times đã gọi vụ bê bối này là "chương trình cho vay lớn nhất Nhật Bản và thậm chí trên toàn thế giới".
Vụ vay nợ diễn ra vào thời điểm thịnh vượng nhất của nền kinh tế. Tuy nhiên sự sụp đổ của thị trường ngay sau đó đã khiến cho Onoue lâm vào cảnh khánh kiệt. Bà không thể trả nợ, dẫn đến phá sản, cuối cùng bị khép vào tội lừa đảo và ngồi tù 12 năm.
Cái kết dành cho Onoue cũng tĩnh lặng và bí ẩn như thời son trẻ của bà. Truyền thông Nhật Bản không đưa tin rầm rộ khi Onoue qua đời năm 2014. Sau này cũng ít ai nhắc đến "Nữ hoàng Bóng tối Osaka", dù bà là nhân chứng quan trọng cho một thời kỳ bùng nổ kinh tế lớn nhất trong lịch sử thế giới.
(Theo Ozy)
Theo Jayden - Theo Trí thức trẻ
Tin nổi bật Tài chính