Góc nhìn chuyên gia: Tháng 9 sẽ là tháng bản lề cho thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn cuối năm 2022

Tháng 9 sẽ là tháng bản lề cho thị trường chứng khoán trong giai đoạn cuối năm

"Có thể nói trong khoảng 2 tuần trở lại đây, VN-Index là một trong những chỉ số khỏe nhất thế giới khi chịu tác động điều chỉnh không đáng kể và vẫn đóng cửa tuần giao dịch tuần trước trên ngưỡng 1.280 điểm", ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Môi giới Chứng khoán TP.HCM (HSC) cho hay. Nếu nhìn qua các chỉ số lớn trên thế giới, hầu hết đều có sự điều chỉnh tương đối, cho thấy sự cứng rắn của FED tác động tiêu cực như thế nào đến tâm lý toàn cầu.

Với thị trường Việt Nam, ông Huy đánh giá dù không chịu áp lực quá mạnh về chỉ số, nhưng cấu trúc thị trường cũng có sự suy yếu, chỉ còn khoảng 1/3 các cổ phiếu vẫn giữ được xu hướng tăng ngắn hạn. Trong bối cảnh đó, vị chuyên gia đến từ HSC vẫn thiên về nhận định thị trường có thể chịu nhiều áp lực điều chỉnh.

Về mặt chỉ số, các ngưỡng hỗ trợ gần nhất của VN-Index lần lượt là 1.250 sau đó hỗ trợ mạnh hơn quanh 1.220. Theo ông Huy, sau điều chỉnh thì câu chuyện chính của thị trường Việt Nam có lẽ xoay quanh câu chuyện GDP tăng trưởng kỷ lục trong quý 3 năm nay. Cùng với đó nhiều doanh nghiệp có mức độ phục hồi ấn tượng sau dịch sẽ nhận được sự quan tâm trong tháng 9. Trong bối cảnh nhiều biến động, các cổ phiếu phòng thủ, cơ bản ổn định cũng sẽ nhận được sự quan tâm trong trung hạn, song việc mua vào vẫn có thể mang đến nhiều rủi ro và xác suất thành công không cao.

Bối cảnh thị trường

Thanh khoản trong tuần qua có phần sụt giảm, dễ hiểu là tâm lý thận trọng của nhà đầu tư trước khi thị trường tạm ngừng giao dịch trong kì nghỉ lễ, nhất là khi thế giới biến động mạnh khiến thanh khoản giảm xuống rất thấp. Đương nhiên, như hầu hết các dịp nghỉ dài khác, thanh khoản sẽ phục hồi dần sau đó. Ông Huy vẫn duy trì quan điểm khi quen dần với T+2 mới, thanh khoản cũng cải thiện ở mức vừa phải, 10-15% so với trước và đạt quanh 15 ngàn tỷ khớp lệnh trên HOSE.

Theo ông Huy, tháng 9 sẽ là tháng bước ngoặt đối với thị trường thế giới và trong nước, sẽ là tháng bản lề cho thị trường trong các tháng cuối năm. Trong những năm gần đây, tháng 9 đều có diễn biến khá ổn, tuy nhiên mức độ tăng không lớn. Thống kê từ khi thành lập, tháng 9 tỷ suất sinh lợi không cao, tệ thứ 3 sau tháng 6 và tháng 7. Do đó nếu nhìn về quá khứ, tháng 9 cũng không phải là quá thuận lợi.

Các sự kiện quan trọng gồm số liệu vĩ mô tháng Tám của các thị trường (tuần 2 tháng 9); kỳ họp của FED 20-21/09; mùa KQKD trong nước vào cuối tháng khi cùng kỳ chịu giãn cách. Cùng với đó là các thông tin đồn đoán về nới room tín dụng, song ông Huy cũng lưu ý khi ra tin chính thức chưa chắc chắn sẽ mang lại tín hiệu tích cực.

VN-Index hướng tới 1.300 điểm trong tuần tới, nhóm bán lẻ sẽ là tâm điểm trong tháng 9

Theo ông Trương Thái Đạt, Giám đốc khối Phân tích Chứng khoán DSC, dù VN-Index hồi phục nhanh và về sát vùng cao nhất trong nhiều tháng nhưng số lượng cổ phiếu nằm trong xu hướng tăng ngắn hạn chỉ đạt 44% và thấp nhất kể từ giữa tháng 4. Tình trạng phân hóa không lành mạnh trên thị trường Việt Nam còn được thể hiện ở đà tăng phụ thuộc nhiều vào các cổ phiếu có giá trị giao dịch thấp nhưng tỷ trọng cao trên rổ chỉ số, như VIC, VHM, SAB,….

Phân hóa, kéo trụ, kết hợp với mức thanh khoản thấp khiến xác suất giao dịch của nhà đầu tư trở nên khó khăn hơn, và xác suất để VN-Index vượt cản 1.300 trở nên khó khăn hơn. Do đó trong tuần tới, ông Đạt cho rằng thị trường rất có thể xuất hiện các nhịp bull-trap, nhưng dự báo chỉ số chính của TTCK Việt Nam sẽ tiếp tục dao động trong biên độ đi ngang và đóng cửa tuần duy trì dưới kháng cự 1.300 điểm.

Về mặt thanh khoản, lo ngại biến động thông tin và biến động thị trường quốc tế trong thứ 5 và thứ 6, cùng tâm lý trước kỳ nghỉ lễ, là hai trong những lý do lớn giải thích cho hiện tượng thanh khoản thấp. Tuy nhiên khi quan sát kỹ hơn, sau các nhịp "rũ" như ngày 29/08/2022 thường kéo theo các phiên tăng nhẹ với mức thanh khoản thấp, hay còn được gọi là tăng trong nghi ngờ.

Ở những khoảng thời gian có trạng thái kỹ thuật tương tự, giá trị giao dịch toàn thị trường chỉ có thể cải thiện khi chỉ số có bứt phá mạnh hoặc có thông tin hỗ trợ ở một số nhóm vốn hóa lớn như Ngân hàng. Hai yếu tố này còn là ẩn số trong tuần tới. Cùng với đó, theo ông Đạt đánh giá giao dịch T+2 chỉ có thể giúp thanh khoản phiên chiều tăng thêm khoảng 5-10%.

Trong tuần tới, vị chuyên gia từ DSC cho rằng dòng tiền có thể tiếp tục tập trung giao dịch trong nhóm bán lẻ. Nhìn lại sóng điều chỉnh từ đầu tháng 6 vốn xuất phát từ tình trạng lạm phát tăng tốc, đẩy biên lợi nhuận của ngành kinh doanh "mua đi – bán lại" như bán lẻ bị ảnh hưởng nặng nề, bất chấp triển vọng tăng trưởng nhu cầu tiêu dùng của Việt Nam trong nhiều năm tới vẫn ở mức hai chữ số. Vì vậy khi giá dầu hạ nhiệt, lạm phát có những dấu hiệu giảm tốc đầu tiên, thì dòng tiền thông minh đang nhanh chóng hướng trở lại ngành bán lẻ.

Tuy nhiên, ông Đạt lưu ý rằng bán lẻ là ngành đa dạng và nhà đầu tư cũng cần lựa chọn kỹ về dư địa tăng giá trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

Thống kê cho hay, hiệu suất dương của tháng 9 của thị trường Việt Nam trong quá khứ thường không đến từ những thông tin tố hỗ trợ ấn tượng như hiệu ứng mùa vụ trong năm, mà hay xuất phát từ trạng thái hồi phục kỹ thuật sau nhịp điều chỉnh sâu của tháng 7 và tháng 8. Nhà đầu tư có thể nhận thấy rõ sự khác biệt của năm 2022, khi sóng điều chỉnh xảy ra sớm hơn và bắt đầu kể từ đầu tháng 4, tạo đáy trong tháng 5 - tháng 6, trước khi hồi phục ấn tượng tháng 7 - tháng 8. Do đó chứng khoán Việt Nam trong tháng 9 thiếu đi lực đẩy mang tính chu kỳ trong năm.

Ngoài ra, sự khó khăn còn được thể hiện từ kỳ vọng kết quả kinh doanh trong quý 3 như việc tín dụng thắt chặt trong tháng 7 và tháng 8 khiến nhóm BĐS và Ngân hàng không khả quan; Tiêu dùng của các nền kinh tế lớn trên thế giới suy giảm khiến nhóm cảng biển và xuất nhập khẩu không thể đạt mức tăng trưởng vượt trội như kỳ vọng; Lạm phát đẩy biên lợi nhuận ngành bán lẻ thu hẹp;…

Do đó, ông Đạt cho rằng nhà đầu tư chưa thể tự tin vào một sóng tăng trưởng tháng 9 có thể lặp lại, và thay vào đó nên áp dụng chiến lược giao dịch thận trọng và hạn chế mua đuổi, đồng thời duy trì tỷ trọng cổ phiếu dưới 50% cho tới khi thị trường điều chỉnh mạnh hơn hoặc tích lũy chặt chẽ hơn.

Cũng trong tháng 9, tâm điểm thị trường thuộc về cuộc họp chính sách của Cục dự trữ liên bang Mỹ Fed sẽ diễn ra vào ngày 21/09/2022. Kỳ vọng của nhiều nhà đầu tư lúc này là Fed sẽ tăng quy mô lãi suất, duy trì tốc độ thắt chặt nhanh nhất trong nhiều thập kỷ. Song, ông Đạt cho rằng điều này là tiêu cực nhưng khó gây ra nhiều bất ngờ lớn. Sự kiện có thể tác động mạnh đến tốc độ triển khai các chính sách thắt chặt trong chu kỳ cuối 2022 – đầu 2023 sẽ là số liệu lạm phát tháng 8 của Mỹ được đưa ra trong ngày 13/09/2022.

Xét về dòng vốn ngoại, ông Đạt cho rằng sẽ có nhiều lý do có thể khiến khối ngoại khó mua ròng trở lại trong ngắn hạn. Đầu tiên là chỉ số US Dollar Index đo lường sức mạnh tương đối của đồng USD đang trong đà tăng mạnh nhất 20 năm qua, đồng thời khiến hoạt động đầu tư ở các thị trường mới nổi và cận biên trở nên kém hiệu quả hơn. Chính sách thắt chặt định lượng cũng làm thanh khoản của các thị trường lớn nhất thế giới có dấu hiệu giảm dần trong 3 tháng gần nhất.

Cuối cùng, về bản chất của sự vận động dòng tiền mua ròng của khối ngoại xuất phát từ nhu cầu mua giá rẻ. Và do đó rất khó có thể kỳ vọng khối ngoại sẽ liên tiếp mua ròng nếu VN-Index và mặt bằng giá cổ phiếu liên tục tăng như trong 2 tháng gần nhất.

VN-Index sẽ tăng điểm trong tháng 9 nhưng phân hoá theo từng tuần, nhà đầu tư có thể tuân thủ chiến lược "theo dấu dòng tiền" để trading

Nói về diễn biến của VN-Index tháng vừa qua, ông Nguyễn Anh Khoa, Trưởng phòng Phân tích và Tư vấn đầu tư CTCK Agriseco cho rằng chỉ số đã nối dài đà tăng điểm sang tuần thứ 8 liên tiếp, trong đó dòng tiền có sự luân chuyển từ khối tổ chức và khối ngoại qua nhóm nhà đầu tư cá nhân. Phần lớn các nhóm ngành đều tăng điểm tốt trong tháng 8 vừa qua, nổi bật nhất là nhóm bán lẻ, hóa chất, dịch vụ tài chính.

Tuần cuối cùng của tháng 8 cũng là tuần đầu tiên áp dụng phương thức thanh toán mới T+1,5, trên thực tế áp lực chốt lời trong phiên chiều 31/8 có xuất hiện, kết hợp với việc thị trường có 8 tuần liên tiếp tăng điểm và chưa có nhịp điều chỉnh lớn nào, do đó ông Khoa cho rằng VN-Index có thể đảo chiều giảm trong tuần đầu tháng 9 để cân bằng cung-cầu. Mức điểm số của chỉ số trong tuần tới có thể dao động quanh vùng 1.250-1.300 điểm.

Gía trị giao dịch trong tuần tới nhiều khả năng tăng lên do mức nền thanh khoản thấp của tuần trước trong khi áp lực chốt lời có thể xuất hiện rõ ràng hơn khi các cổ phiếu vốn hóa lớn và vừa hầu như đã tăng giá bình quân 20%-30% từ vùng đáy và chưa có nhịp điều chỉnh nào rõ ràng. Lực mua vào trong các phiên cuối tuần qua đã giảm đáng kể làm tăng rủi ro điều chỉnh trong thời gian ngắn.

Theo ông Khoa, sau nhịp tăng giá tương đối mạnh của nhóm vốn hóa lớn và vốn hóa vừa trong tháng 8, dòng tiền có thể chuyển dịch sang nhóm vốn hóa nhỏ hơn trong tuần mới của tháng 9. Một số nhóm ngành nhà đầu tư nên lưu ý trong tuần tới bao gồm nhóm ngành thép, khi giá thép tại nhiều doanh nghiệp đã bật tăng trở lại và nhu cầu thi công trong các tháng cuối năm sẽ có xu hướng tăng do giải ngân đầu tư công đang thấp hơn so với cùng kỳ. Thứ hai là nhóm chứng khoán, do chu kỳ thanh toán mới được kỳ vọng sẽ tăng tần suất giao dịch cổ phiếu và giúp doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp cải thiện. Cuối cùng là nhóm bán lẻ điện tử - khi dòng điện thoại iPhone mới sẽ ra mắt trong tuần đầu tháng 9 cùng với mùa tựu trường sẽ gia tăng nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm điện tử.

Tổng quan cho tháng 9 này, ông Khoa cho rằng chỉ số vẫn có thể tăng điểm, tuy nhiên diễn biến chỉ số sẽ có sự phân hóa qua từng tuần. Điều này là do động thái rút ròng của khối tổ chức và khối ngoại đã bắt đầu trong các phiên cuối tháng, đồng thời khả năng lãi suất điều hành của FED tiếp tục tăng dự kiến với tỷ lệ lớn có thể làm giảm tính hấp dẫn của thị trường trong ngắn hạn. Vì vậy, nhà đầu tư nên tận dụng các phiên tăng điểm của thị trường để cơ cấu các cổ phiếu có dư địa tăng giá thấp, đồng thời có thể tuân theo chiến lược "theo dấu dòng tiền" để trading trong tháng 9 này.

Còn trong trung và dài hạn, dòng vốn khối ngoại vẫn sẽ chảy vào TTCK Việt Nam do Việt Nam vẫn là quốc gia đang phát triển, nền kinh tế vĩ mô ổn định trước nhiều biến động tiêu cực của thế giới (Covid-19, lạm phát,...). Bên cạnh đó, câu chuyện nâng hạng thị trường vẫn luôn là đề tài nóng hổi và được khối ngoại quan tâm, và Việt Nam đang từng bước đáp ứng các tiêu chí cần có để được nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Tháng 9 này, ông Khoa cho rằng một số sự kiện có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới TTCK Việt Nam gồm có (1) Sự kiện họp của OPEC, dự kiến sẽ tác động tới nhóm dầu khí, (2) Công bố dữ liệu vĩ mô của Mỹ (tăng trưởng GDP, CPI, tỷ lệ thất nghiệp,...), dự kiến tác động gián tiếp tới TTCK Việt Nam, (3) Công bố lãi suất điều hành mới của FED, có thể tác động tới dòng vốn khối ngoại, (4) Công bố dữ liệu vĩ mô Quý 3 của Việt Nam, có thể ảnh hưởng tích cực tới thị trường do Quý 3/2021 ghi nhận mức tăng trưởng âm của GDP trong nước.

Theo Tuệ Giang