Tại sao các tỷ phú cất giấu tài sản ở Luxembourg?

Từng được coi là “thiên đường thuế”, nhưng sau khi bị Ủy ban châu Âu (EC) siết chặt về quản lý thuế năm 2015, Luxembourg đã chuyển đổi mô hình thu hút đầu tư. (Ảnh: AP)

Theo đó, tỷ phú Bernard Arnault Chủ tịch và giám đốc điều hành của tập đoàn LVMH và danh nhân Amancio Ortega của thương hiệu thời trang Zara, đã đặt tài sản trị giá gần 30 tỉ USD từ máy bay, trực thăng đến vườn nho và khách sạn sang trọng vào các công ty cổ phần nhỏ ở Luxembourg.

Vào tháng 8, nhà tài phiệt người Pháp Bernard Arnault, người khi đó giàu thứ 3 thế giới đã bán 5,5% cổ phần trong nhà bán lẻ Carrefour với giá khoảng 850 triệu USD cổ phiếu thông qua Cervinia Europe, một công ty được đăng ký kinh doanh tại Luxembourg.

Arnault thành lập Cervinia Europe vào năm 2013 và sau đó chuyển nhượng một phần cổ phần tại Carrefour cho một công ty khác có trụ sở tại Luxembourg. Ông thành lập công ty này để nắm giữ cổ phần tại Carrefour vào năm 2007, khi lần đầu tiên ông mua lại 9,1% cổ phần.

Tuy nhiên, đây không phải là tài sản duy nhất của Arnault nằm ở Luxembourg. Ngoài cổ phần tại Carrefour, ông còn sở hữu hơn 20 công ty đặt tại nước này.

Theo Forbes, một số lợi ích đáng chú ý của cách tiếp cận này, nếu Arnault thanh lý Cervinia Europe thì ông sẽ không thể kiếm được gì (bao gồm cả tiền từ việc bán cổ phiếu Carrefour) sẽ bị đánh thuế. Vì Luxembourg không cần phải trả thuế cho cổ tức (nếu công ty mẹ nắm giữ cổ phần trị giá ít nhất 1,4 triệu USD hoặc 10% cổ phần của công ty trong một năm), nên kể từ năm 2007, ông có thể đã nhận được gần 900 triệu USD cổ tức từ Carrefour.

Arnault có thể là người giàu nhất đầu tư thông qua các công ty cổ phần của Luxembourg, nhưng ông không phải là người duy nhất. Luxembourg phổ biến với các tỷ phú và nhà đầu tư giàu có vì không có quy định chặt chẽ, chế độ thuế thuận lợi, số lượng lớn luật sư thuế, kế toán và tư vấn.

Vào tháng 3/2019, các nhà chức trách Luxembourg đã khởi động một cơ quan đăng ký mở để theo dõi những người thụ hưởng của tất cả các công ty theo chỉ thị của Liên minh châu Âu (EU) năm 2016, được thông qua sau khi công bố Hồ sơ Panama. Cơ quan đăng ký đã xác định quyền sở hữu của hơn 140.000 công ty được đăng ký tại một quốc gia này với tổng dân số 626.000 người.

Năm 2021, dự án Báo cáo tham nhũng và tội phạm có tổ chức (OCCRP) với tờ Le Monde của Pháp đã thu thập dữ liệu đăng ký và giúp công chúng có thể tìm kiếm theo tên của một cá nhân. Cùng với Le Monde và dự án OCCRP OpenLux, Forbes đã phân tích cơ sở dữ liệu và phát hiện ra rằng hàng chục tỷ phú thế giới, bao gồm 2 trong số 20 người giàu nhất, nắm giữ tài sản trị giá hàng tỉ USD trong các công ty cổ phần ở Luxembourg.

Tài sản của các tỷ phú, trước đây không được báo cáo và nằm trong các công ty, bao gồm các khách sạn sang trọng ở dãy núi Alps của Italy và đảo Saint Barth ở Caribe, các vườn nho ở Pháp, bến du thuyền trên bờ biển Adriatic, cũng như cổ phiếu của các công ty không đại chúng và bất động sản trên các lục địa khác nhau trị giá ít nhất 29 tỉ USD.

Jan Fichtner, một nghiên cứu viên cao cấp tại Đại học Amsterdam, người nghiên cứu về các trung tâm tài chính nước ngoài, cho biết: "Luxembourg có một khu vực xám nơi các cá nhân sử dụng các công ty để lưu trữ một số tài sản của họ. Ở đó có sự ổn định chính trị và các cơ chế pháp lý tốt".

Ông trùm hàng hiệu Pháp, tỷ phú Bernard Arnault. (Ảnh: Reuters)

Ngoài ra, Luxembourg có các hiệp ước về thuế với một số quốc gia, bao gồm Mỹ, Trung Quốc, Nga và tất cả các thành viên EU, khiến quốc gia này trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư đang cố gắng giảm gánh nặng thuế.Bên cạnh đó, Luxembourg là một trong những nơi đầu tiên đặt Eurobonds - nơi thu hút các tập đoàn lớn và các gia đình giàu có, làm tăng mức độ phổ biến của việc nắm giữ và dẫn đến sự phát triển rực rỡ của ngành dịch vụ tài chính nước này.

Forbes đã xác định cách chính mà các tỷ phú đầu tư vào tài sản nước ngoài thông qua Luxembourg. Chẳng hạn như Arnault và nhà tài phiệt Tây Ban Nha Amancio Ortega, nắm giữ cổ phần trong các công ty đại chúng, công ty không đại chúng hoặc bất động sản thông qua các công ty Luxembourg, lợi dụng việc miễn thuế cổ tức của nước này.

Trong khi, những người khác, như doanh nhân Nga Mikhail Prokhorov và tỷ phú người Mỹ gốc Italy John Elkann, sở hữu các tài sản nhỏ hơn như khách sạn hoặc công ty tư nhân thông qua các công ty Luxembourg và đôi khi thanh lý chúng (không phải trả thuế) khi bán cổ phần.

Đối với các tỷ phú có công ty lớn ở Luxembourg, lợi ích chính là tái đầu tư miễn thuế từ cổ tức và lãi vốn vào các tài sản khác. Tái đầu tư cho phép các nhà đầu tư được miễn thuế hoàn toàn đối với cổ tức. Đồng thời, việc thành lập một công ty ở Luxembourg không quá tốn kém.

Theo Tom Townsend, giám đốc điều hành của Open Ownership, một tổ chức phi lợi nhuận chuyên về quản trị doanh nghiệp minh bạch, cần từ 5-10 triệu USD để tạo một pháp nhân và chuyển tiền qua đó.

Thực tế là những người giàu nhất thế giới đã nắm giữ tài sản trong nhiều thập kỷ ở những nơi như Luxembourg hay Nam Dakota (Mỹ) mà khó có thể theo dõi được.

Theo Thanh Bình (lược dịch) - Kinh Doanh & Tiếp Thị